Besin etiketi okurken hangi noktalara dikkat etmeliyiz?
Besin Etiketleri
· Besinin seçimi sırasında tüketiciye besin hakkında bilgi vermeli,
· Besin seçimi sırasında tüketicinin sağlıklı besine yönelmesi sağlanmalı,
· Sağlıklı besinlerin seçimi ile toplum sağlığı korumalı,
· Besin üreticisinin daha kaliteli besin geliştirmesi konusunda teşvikte bulunmalı,
· Besin etiketinde yapılan düzenlemeler ile yanlış ve yanıltıcı bilgilerin etikette bulunması engellemeli.
Bir pakette: Besin adı, net miktarı, içindekiler, üretici ve paketleyici firmanın adı, tescilli markası ve adresi, son tüketim tarihi, parti ve/veya seri numarası, üretim izin tarihi ve sayısı, sicil numarası veya ithalat kontrol belgesi tarihi ve sayısı, orijin ülke gerektiğinde kullanım bilgisi ve/veya muhafaza şartları hacmen %1,2’den fazla alkol içeren içeceklerde alkol miktarı gibi bilgiler bulunmalıdır.
Etiketlerin Dili
Besinlerin etiketlerinde rastlayabileceğiniz bazı terimlerin açıklamaları:
Yağsız et: Etin her 90 gramı için, toplam 10 gram yağdan daha az yağ ve 95 miligram kolesterol içerdiğini anlatır
Ekstra yağsız et: Etin her 90 gramı için, toplam 5 gramdan daha az yağ ve 95 miligram kolesterol içerdiğini anlatır.
Azaltılmış …. : Bazı besinlerin üzerinde “enerjisi azaltılmıştır” gibi cümlelere rastlayabilirsiniz. Bu besinler, kendine benzer ve normal üretilmiş besinlere nazaran %25 oranında daha az enerji, yağ veya kolesterol içermektedir.
Light… : benzerlerine göre %30 daha az enerji veya %50 daha az yağ içermektedir.
Zenginleştirilmiş… : Besine çeşitli besin öğelerinin üretim sırasında, sağlığı korumak amacıyla eklendiğini ifade eder. Örneğin C vitamininden zenginleştirilmiş meyve suları ve iyotlu tuz gibi bazı ürünler zenginleştirilmiş ürünlerdir.
Taze dondurulmuş… : Bu tür besinler taze haldeyken hızla dondurulmuş olan besinlerdir.
Homojenize süt: Sütten yağın ayrılması sonucunda, sütün pütürsüz ve berrak bir yapıya sahip olduğunu anlatan ifadedir.
Pastörize …: Süt ve yumurta gibi besinlerde vücuda zarar verebilecek bütün bakterilerin, yüksek ısıda kısa süre ısıtılıp hızla soğutularak yok edildiğini anlatan ifadedir.
UHT …: Yüksek ısıda besinde bulunan bütün mikroorganizmaların öldürüldüğünü belirten ifadedir. Bu tür ürünler oda koşullarında açılmadan 3 ay bekletilebilir. Fakat açıldıktan sonra buzdolabında saklanması gerekir.
Fenilalanin içerir – içermez: Fenilalanin, fenilktonüri hastalarında metabolize edilemeyen bir aminoasittir. Bu nedenle fenilketonüri hastaları tarafından tüketilmemeleri gerekir. Ürünlerde yer alan bu bilgi, fenilketonüri hastalarını bilgilendirmeyi amaçlar.
Aspartam içerir-içermez: Aspartam vücutta yıkıldığında fenilalanin oluşturur. Bu nedenle Fenilketonüri hastalarının aspartam kullanmamaları gerekir. Ürünlerde yer alan bu bilgi, fenilketonüri hastalarını bilgilendirmeyi amaçlar.
Gluten içerir – içermez: Gluten, çölyak hastalarının bağırsaklarına zarar veren bir tür protein yapıdır. Bu nedenle çölyak hastaları gluten içeren hiçbir ürünü kullanmamalıdırlar. Ürünlerde yer alan bu bilgi, çölyak hastalarını bilgilendirmeyi amaçlar.